Wat zegt je hartslag in rust over je gezondheid en fitheid

Wat zegt je hartslag in rust over je gezondheid en fitheid

Wat is een normale hartslag in rust

Je hartslag in rust is het aantal hartslagen per minuut wanneer je ontspannen zit of ligt. Voor de meeste gezonde volwassenen ligt een normale rusthartslag tussen de 60 en 80 slagen per minuut. Sommige mensen zitten wat hoger of lager zonder dat er direct iets mis is.

Ben je goed getraind, dan kan je hartslag in rust lager zijn, soms zelfs rond de 50 slagen per minuut. Dat komt doordat je hart krachtiger pompt en per slag meer bloed rondstuurt. Een lage hartslag in rust bij sporters is dus vaak juist een teken van een sterke conditie.

Waarom je hartslag in rust zo belangrijk is

Je hartslag in rust vertelt veel over hoe hard je hart en bloedvaten moeten werken om je lichaam van zuurstof en voedingsstoffen te voorzien. Hoe lager en stabieler je rusthartslag, hoe minder je hart zich hoeft in te spannen in het dagelijks leven. Dit wordt vaak gezien als een teken van een goede basisgezondheid.

Een langdurig verhoogde hartslag in rust kan wijzen op stress, een slechte conditie, een slaaptekort of een onderliggende gezondheidsklacht. Het is geen diagnose op zichzelf, maar wel een signaal om bewust naar je leefstijl te kijken.

Hoe meet je je hartslag in rust het best

Zelf meten met je vingers

De meest toegankelijke manier is handmatig meten. Ga zitten of liggen en ontspan minimaal vijf minuten. Leg vervolgens twee vingers licht op je pols, net onder de duim, of in je hals naast je strottenhoofd. Tel het aantal slagen in 30 seconden en verdubbel dit getal. Zo weet je je hartslag in rust in slagen per minuut.

Met een smartwatch of activity tracker

Veel moderne horloges meten automatisch je hartslag gedurende de dag en nacht. De gemiddelde hartslag tijdens je slaap komt vaak het dichtst bij je echte rusthartslag. Kijk daarom niet alleen naar de pieken tijdens inspanning, maar juist naar de laagste waarden in de nacht of vroeg in de ochtend.

Factoren die je rusthartslag beïnvloeden

Je hartslag in rust wordt door meer bepaald dan alleen je conditie. Stress, cafeïne, alcohol, roken, medicatie, ziekte en slechte nachtrust kunnen je hartslag tijdelijk verhogen. Ook uitdroging en een te hoge kamertemperatuur spelen een rol. Vergelijk je metingen daarom altijd op ongeveer hetzelfde moment van de dag en onder vergelijkbare omstandigheden.

Leeftijd heeft eveneens invloed. Naarmate je ouder wordt, neemt je maximale hartslag af en kunnen hart- en vaatziekten vaker voorkomen. Toch blijft een rustige, niet te hoge hartslag in rust op elke leeftijd gunstig.

Hoe kun je je hartslag in rust verlagen

Beweeg regelmatig op een rustige manier

Wandelen, fietsen, rustig hardlopen of zwemmen zorgen ervoor dat je hartspier sterker wordt. Minstens drie keer per week een half uur matige inspanning kan al binnen enkele weken zorgen voor een daling van je rusthartslag.

Let op stress, slaap en leefstijl

Ontspanningstechnieken zoals rustige ademhaling, yoga of meditatie kunnen je zenuwstelsel kalmeren en daarmee ook je hartslag. Daarnaast helpt het om vaste slaaptijden aan te houden, schermgebruik vlak voor het slapengaan te beperken en cafeïne later op de dag te verminderen. Roken stoppen en minder alcohol drinken hebben eveneens een positief effect op je hart en vaten.

Ziet je hartslag in rust er ineens heel anders uit dan je gewend bent, of heb je daarbij klachten zoals pijn op de borst, duizeligheid of extreme vermoeidheid, neem dan altijd contact op met je huisarts. Je rusthartslag is een waardevol signaal, maar professioneel advies blijft onmisbaar.