Wat betekent setpoint gewicht precies
Het setpoint gewicht is het gewicht waar jouw lichaam zich van nature het prettigst bij voelt. Je kunt het zien als een interne thermostaat voor je lichaamsgewicht. Als je daar te ver onder of boven komt, gaat je lichaam onbewust processen aanpassen om weer richting dit vertrouwde punt te bewegen.
Dit gebeurt via hormonen, je stofwisseling en hongergevoel. Daalt je gewicht snel, dan kan je lichaam de stofwisseling vertragen en je eetlust vergroten. Kom je veel aan, dan gebeurt vaak het omgekeerde. Daarom is blijvend afvallen of aankomen lastiger dan een korte periode streng diëten.
Welke factoren bepalen jouw setpoint
Genetische aanleg
Een belangrijk deel van je setpoint wordt bepaald door je genen. In sommige families komt een wat hoger of juist lager lichaamsgewicht vaker voor, zonder dat daar extreem ander gedrag tegenover staat. Je genen beïnvloeden bijvoorbeeld hoe snel je spieren energie verbranden en hoe gemakkelijk je lichaam vet opslaat.
Leefstijl en verleden met diëten
Naast erfelijkheid speelt je leefstijl een grote rol. Wie jarenlang jojo’t met strenge diëten, kan merken dat het lichaam steeds zuiniger met energie omgaat. Je setpoint kan daardoor verschuiven naar een wat hoger gewicht, omdat je lichaam zichzelf wil beschermen tegen toekomstige perioden van schaarste.
Slaap, stress en hormonen
Te weinig slaap en chronische stress verstoren hormonen die honger en verzadiging regelen, zoals leptine en ghreline. Hierdoor kun je vaker trek ervaren en eerder naar energierijk eten grijpen. Op de lange termijn kan dit je setpoint langzaam omhoog duwen.
Kun je je setpoint gewicht veranderen
Je setpoint is geen vast cijfer, maar eerder een bandbreedte. Binnen die bandbreedte kun je met een gezonde leefstijl best wat schuiven. Extreme diëten werken vaak maar tijdelijk, omdat ze het lichaam in een soort spaarstand zetten. Langzame, duurzame veranderingen hebben meer invloed op je natuurlijke evenwicht.
Rustige, blijvende aanpassingen
Door je energie-inname iets te verlagen en je beweging geleidelijk te verhogen, geef je je lichaam de tijd om te wennen aan een ander niveau. Denk aan dagelijkse beweging, meer onbewuste activiteit zoals wandelen en traplopen, en stap voor stap minder sterk bewerkt voedsel. Het effect merk je niet in dagen, maar in maanden tot soms jaren.
Eten op gevoel herstellen
Veel mensen zijn het contact met hun natuurlijke honger- en verzadigingssignalen kwijt. Door regelmatig te eten, goed te kauwen en tussendoor korte pauzes te nemen, leer je die signalen opnieuw herkennen. Dit helpt om minder vanuit gewoonte, stress of verveling te eten, waardoor je lichaam weer beter rond een nieuw, gezonder setpoint kan stabiliseren.
Een gezond lichaam boven een getal op de weegschaal
Het setpoint gewicht is geen magisch ideaalgewicht, maar een hulpmiddel om je lichaam beter te begrijpen. Richt je minder op korte termijn kilo’s en meer op hoe je je voelt, hoe je slaapt, je energieniveau en je kracht. Door consequent te kiezen voor voedzaam eten, voldoende beweging, slaap en stressreductie, geef je je lichaam de kans om vanzelf een stabiel, gezonder evenwicht te vinden.
