Wat is een gezonde hartslag in rust
Je hartslag in rust zegt veel over je algehele gezondheid en fitheid. Het is de hartslag die je hebt als je ontspannen zit of ligt, zonder inspanning of stress. Voor de meeste gezonde volwassenen ligt een normale rusthartslag tussen de 60 en 80 slagen per minuut. Sommige goed getrainde sporters kunnen zelfs een rusthartslag van rond de 50 of iets lager hebben.
Een hartslag die structureel hoger is dan ongeveer 90 in rust, kan een signaal zijn dat je lichaam harder moet werken dan nodig. Dit hoeft niet meteen ernstig te zijn, maar het is wel een uitnodiging om te kijken naar je leefstijl, stressniveau en slaap. Andersom is een heel lage hartslag in rust niet automatisch beter. Voel je je vaak duizelig, extreem moe of val je bijna flauw, dan is het belangrijk om je huisarts te raadplegen.
Hoe meet je je hartslag in rust het beste
Om een betrouwbare rusthartslag te meten, is het belangrijk dat je lichaam echt ontspannen is. De beste momenten zijn in de ochtend, direct na het wakker worden en voordat je koffie drinkt of je telefoon pakt. Ga rustig zitten of blijf liggen en wacht een paar minuten zodat je ademhaling kalm wordt.
Je kunt je hartslag voelen aan de binnenkant van je pols of in je hals. Tel het aantal slagen gedurende 30 seconden en verdubbel dit getal, zo krijg je het aantal slagen per minuut. Veel mensen gebruiken tegenwoordig een smartwatch of hartslagband. Dat is handig, maar vertrouw niet blind op de cijfers. Combineer de metingen bij voorkeur met je eigen controle, zeker als je plotseling grote verschillen ziet.
Factoren die je rusthartslag beïnvloeden
Stress en spanning
Emotionele stress zorgt ervoor dat je lichaam meer stresshormonen aanmaakt, waardoor je hart sneller gaat kloppen. Chronische stress kan er zo voor zorgen dat je rusthartslag langdurig hoger is dan gezond voor je is. Ontspanningstechnieken, zoals rustig ademhalen of een korte wandeling, kunnen helpen om je hartslag weer te laten dalen.
Slaap en herstel
Onvoldoende of slechte slaap maakt het moeilijker voor je lichaam om te herstellen. Je zenuwstelsel blijft als het ware in een hogere versnelling staan. Dit zie je vaak terug in een hogere rusthartslag, vooral in de ochtend. Een regelmatig slaapritme, frisse lucht in de slaapkamer en het vermijden van schermen vlak voor het slapengaan kunnen hier veel in verbeteren.
Beweging en conditie
Regelmatige matige inspanning, zoals stevig wandelen, rustig hardlopen of fietsen, maakt je hartspier sterker en efficiënter. Hierdoor hoeft je hart in rust minder vaak te slaan om voldoende bloed rond te pompen. Na enkele weken consequente beweging zien veel mensen al een lichte daling van hun rusthartslag.
Zelf je rusthartslag op een gezonde manier verlagen
Begin rustig met meer dagelijkse activiteit
Je hoeft geen fanatieke sporter te worden om je hartslag in rust te verbeteren. Vaker de trap nemen, dagelijks een half uur wandelen en regelmatig even opstaan als je veel zit, hebben al een merkbaar effect. Probeer beweging te koppelen aan vaste momenten op de dag zodat het een gewoonte wordt.
Let op cafeïne, alcohol en roken
Cafeïne, nicotine en overmatig alcoholgebruik kunnen je hartslag verhogen. Dat merk je soms direct na gebruik, maar ook op de langere termijn kan het effect hebben. Door koffie te beperken tot een paar kopjes per dag en rookmomenten af te bouwen, geef je je hart meer rust.
Luister naar je lichaam bij veranderingen
Een iets hogere hartslag tijdens drukke periodes is normaal. Wordt je rusthartslag echter ineens veel hoger of juist opvallend lager en voel je je daarbij niet goed, dan is het verstandig om medisch advies te vragen. Zie je geleidelijke verbeteringen door je gezondere leefstijl, dan is je rusthartslag een mooie graadmeter voor de vooruitgang van je lichaam en je vitaliteit.
