Wat is je rust hartslag precies
Je rust hartslag is het aantal hartslagen per minuut wanneer je ontspannen zit of ligt, zonder inspanning. Het is een eenvoudige maar waardevolle graadmeter voor je algehele gezondheid en fitheid. Een rustige, regelmatige hartslag in rust laat zien dat je hart efficiënt werkt en niet onnodig hard hoeft te pompen.
Bij de meeste volwassenen ligt een normale rust hartslag tussen de 60 en 80 slagen per minuut. Sommige goed getrainde sporters kunnen zelfs een rust hartslag hebben van 40 tot 50 slagen per minuut, omdat hun hartspier zo krachtig is dat hij met minder slagen voldoende bloed rondpompt.
Waarom een lagere rust hartslag vaak gezonder is
In het algemeen geldt: hoe lager je rust hartslag (binnen gezonde grenzen), hoe beter je hart en bloedvaten functioneren. Een lager aantal slagen betekent dat je hart per slag meer bloed wegpompt en dus efficiënter werkt. Dit gaat vaak samen met een betere conditie en een lager risico op hart- en vaatziekten.
Een te hoge rust hartslag kan juist een signaal zijn dat je lichaam onder druk staat, bijvoorbeeld door stress, slaaptekort, weinig beweging, roken of overgewicht. Het hoeft niet direct gevaarlijk te zijn, maar het is wel een uitnodiging om kritisch naar je leefstijl te kijken.
Hoe meet je je rust hartslag thuis
Je rust hartslag kun je eenvoudig zelf meten. De beste momenten zijn ’s ochtends direct na het wakker worden of na minstens tien minuten rustig zitten of liggen. Je kunt een smartwatch of hartslagmeter gebruiken, maar het kan ook zonder apparatuur.
Leg twee vingers op je pols, net onder de duim, of in je hals naast je luchtpijp. Tel het aantal slagen dat je voelt gedurende dertig seconden en vermenigvuldig dit met twee. Zo krijg je het aantal slagen per minuut. Herhaal dit een paar dagen achter elkaar op hetzelfde tijdstip voor een betrouwbaar beeld.
Factoren die je rust hartslag beïnvloeden
Leeftijd en conditie
Naarmate je ouder wordt, kan je rust hartslag iets stijgen. Tegelijkertijd kun je door regelmatige beweging je hart trainen, waardoor je rust hartslag juist daalt. Wandelen, fietsen en rustig hardlopen zijn voorbeelden van activiteiten die je hart op een gezonde manier sterker maken.
Stress en slaap
Langdurige stress zorgt ervoor dat je lichaam in een soort voortdurende paraatheid blijft. Je hartslag ligt dan vaak structureel hoger. Ook te weinig of slechte slaap kan je rust hartslag verhogen. Ontspanningsoefeningen, ademhalingstechnieken en een vast slaapritme kunnen helpen je hartslag in rust weer te laten zakken.
Voeding, roken en alcohol
Veel cafeïne, suiker en sterk bewerkte voeding kunnen je hartslag tijdelijk opjagen. Roken en overmatig alcoholgebruik hebben een vergelijkbaar effect en belasten daarnaast op de lange termijn hart en bloedvaten. Een voedzaam eetpatroon met veel groente, fruit, volkorenproducten en voldoende water ondersteunt juist een gezonde rust hartslag.
Wanneer moet je opletten
Een eenmalig hogere rust hartslag is meestal geen reden tot paniek. Ben je zenuwachtig, heb je koorts of heb je net koffie gedronken, dan is een versnelling normaal. Blijft je rust hartslag echter langere tijd boven de 90 slagen per minuut of maak je je zorgen over hartkloppingen, duizeligheid of benauwdheid, neem dan contact op met je huisarts. Een goed inzicht in je rust hartslag helpt je om eerder signalen op te pikken en actief te werken aan een gezond lichaam.
